Cuộc ly hôn Bill và Melinda: Khi hôn nhân trở thành thiết chế áp bức

 Cuộc ly hôn Bill Gates và Melinda đang thách thức khả năng lý giải của tất cả các nhà xã hội học trên thế giới. Điều gì khiến cho mối quan hệ của một cặp đôi "đỉnh của chóp" lại gãy đổ khi mà mọi thứ với họ dường như đều hoàn hảo?

Quá khó để tìm ra những nguyên nhân thường thấy dẫn đến ly hôn: khó khăn kinh tế, khác biệt lối sống, người thứ ba, xung đột vai trò và quyền lực; hay thói vô trách nhiệm của ai đó! Ngược lại, dư luận rúng động chính bởi một "khuôn mẫu lý tưởng" bấy lâu về hôn nhân - gia đình trong xã hội đương đại đã sụp đổ!

Bill - Melinda tan vỡ gợi ra những biến đổi ghê gớm của hôn nhân và gia đình trong xã hội hậu công nghiệp. Ấy là khi những chức năng căn bản của gia đình (kinh tế, giáo dục con cái, sinh sản, tâm lý/tình cảm) bị suy yếu, thậm chí bị thay thế. Những mô hình gđ kiểu mới và những thiết chế xã hội mới đe dọa sự tồn tại của các khuôn mẫu vai trò gắn với thiết chế gia đình truyền thống. 

Hàng ngày, chia tay công việc và trở về với gia đình, cá nhân đối diện với hàng loạt những khuôn mẫu vai trò mà họ phải đảm nhiệm. Các vai trò ngoài xã hội quá đậm khiến cho các vai trò trong gđ trở nên mờ nhạt, thấm chí thật vô nghĩa. Gia đình êm đẹp ngày nào bỗng hiện nguyên hình là một thiết chế áp bức - tức là buộc cá nhân phải sống và hành xử theo cách mà người ta không muốn. 

Sự chịu đựng nào cũng có giới hạn. Cảm giác bị áp bức nặng nề kéo dài đến một ngày cũng đành bật cửa để bung phá. Ly hôn là cách giúp cá nhân khởi đầu một cuộc sống ý nghĩa hơn, hạnh phúc hơn theo quan niệm của họ. Quan trọng nhất, đó là cách giúp họ tự giải thoát khỏi một thiết chế xã hội đang ngày càng trở nên áp bức (Oppressive Institution).