Cuộc đua vào lớp 10

Suốt mấy hôm nay tôi liên tục được chứng kiến nước mắt. Nước mắt của rất nhiều cô bé, cậu bé sinh năm 2006 thi vào 10 năm nay và trượt. 

Bởi trong số 93.000 thí sinh Hà Nội của năm nay, chỉ có 67.000 suất được vào trường công lập. 26.000 em còn lại sẽ phải học trường ngoài công lập, trường tư thục, trung tâm Giáo dục nghề nghiệp- Giáo dục thường xuyên hoặc các trường nghề. 

Hôm 28/6, Sở Giáo Dục và Đào Tạo Hà Nội đã công bố điểm chuẩn vào 10 của 115 trường công lập. Theo đó, THPT Chu Văn An phải đạt 53,3 điểm/60 điểm mới đỗ. Giả sử thí sinh chọn Chu Văn An là nguyện vọng 3 thì em đó cần 56,3 điểm mới đỗ. Nghĩa là mỗi môn phải trên 9 điểm. Thật sự, thi vào 10 giờ còn khó hơn cả thi Đại Học.

Một đứa trẻ 15 tuổi nếu không đỗ vào 10 thì sẽ làm gì? Việc cho con vào trường tư với những phụ huynh có kinh tế bấp bênh hoặc đang phát sốt vì dịch dã thế này thật sự là bất khả thi. Ngân sách gia đình mỗi tháng phải cõng thêm học phí của con lên đến vài triệu thực sự sẽ khiến nhiều cha mẹ đầu hàng. Vậy nên sẽ phải chọn trường nghề hoặc giáo dục thường xuyên. Cũng tốt thôi nếu như đó là những phụ huynh hiểu biết. Nhưng với nhiều bậc phụ huynh truyền thống, việc con mình vào học trường nghề hay giáo dục thường xuyên chắc chắn là một cú shock không nhỏ. Bởi thế hệ của chúng ta khi nói về trung tâm giáo dục thường xuyên luôn là cái nhăn mặt. Thậm chí ký ức của chúng ta hẳn còn nhớ đến những học sinh cá biệt thì mới vào trung tâm giáo dục thường xuyên hay các trường nghề. Dù hiện nay, nhiều trường nghề, trung tâm giáo dục thường xuyên đã có nhiều thay đổi tích cực. 

Nhưng. Nhưng hôm qua tôi lại đọc được mẩu tin này:

“10 trường trong top thấp nhất Hà Nội lấy điểm chuẩn 18,05 - 24. Minh Quang và Bất Bạt đứng chót, trung bình chỉ 3,01 điểm mỗi môn. 

Xếp trên Minh Quang và Bất Bạt là THPT Nguyễn Văn Trỗi và THPT Mỹ Đức C, cùng lấy 20 điểm.  Bắc Lương Sơn và Lưu Hoàng cùng đứng thứ 5 trong top 10 trường có điểm chuẩn thấp nhất Hà Nội với 21. Đại Cường (22), Ứng Hòa B (22,5), Ba Vì và Hợp Thanh (cùng 24). 

Trong 10 trường này, khu vực 12 (gồm huyện Mỹ Đức, Ứng Hòa) có đến năm đại diện. Đây cũng là khu vực thường xuyên có trường lấy điểm thấp nhất Hà Nội. Khu vực 8 (Phúc Thọ, Sơn Tây, Ba Vì) có ba trường, khu vực 9 (Thạch Thất, Quốc Oai) và 10 (Hà Đông, Chương Mỹ, Thanh Oai) mỗi nơi có một trường. Những trường này nằm ở các khu vực ngoại thành, cách trung tâm Hà Nội từ 50 đến 80 km.

Ngoài 10 trường THPT kể trên, năm nay Hà Nội còn có 18 trường khác, đều thuộc ngoại thành, lấy điểm chuẩn dưới 30, tức chưa đến 5 điểm mỗi môn. Trong đó khu vực 12 có 7 trường, khu vực 9 và khu vực 11 (Thường Tín, Phú Xuyên) mỗi nơi có 5 trường.”

Có nghĩa là trong 67.000 chỉ tiêu đỗ trường công lập, không phải cứ giỏi là đỗ. Có những em chỉ cần hơn 3 điểm mỗi môn là đủ để đỗ rồi. Vấn đề là các em chọn nguyện vọng nào thôi. Chính xác là nhà của các em ở đâu vì nguyện vọng phải theo… hộ khẩu. Và nếu là vậy, con số 26.000 em trượt chắc chắn sẽ cao hơn vì chọn sai nguyện vọng hoặc nhà không ở trong khu vực trường lấy điểm chuẩn thấp. Tôi không có số liệu các trường thừa chỉ tiêu không tuyển đủ số học sinh nhưng tôi chắc rằng những trường hợp 48/60 điểm vẫn trượt thì không nhỏ. Số 30 điểm (trung bình 5 điểm/môn) chắc chắn rất nhiều trong khi số trường lấy điểm dưới 30 thì không nằm trong nguyện vọng, số trường trong nguyện vọng thì đều trên 30. Nên nói rằng thi vào 10 khó hơn thi Đại Học thật sự là điều đau lòng.

Mấy hôm nay, trên newsfeed của tôi cũng có nhiều phụ huynh mừng rỡ khoe con họ đỗ vào 10 toàn những trường danh tiếng. Tôi không thấy phụ huynh nào than thở việc con họ đã trượt. Có lẽ chẳng phụ huynh nào muốn viết trên FB của mình chuyện đó. Rõ ràng, thi vào 10 sẽ luôn là kỳ thi đau đầu các bậc cha mẹ thời nay…

Hoàng Anh Tú